” استراتژی اقیانوس آبی ” و تاثیر آن بر روی ایده یابی کسب و کار

این استراتژی محبوب و تاثیرگزار در سال 2005 توسط دبلیو چان کیم و رنه مابورنیا مطرح شد و تاکنون به زبان های زیادی از جمله زبان فارسی ترجمه شده است .

از استراتژی اقیانوس آبی به عنوان استراتژی صلح هم نام می برند ، چرا که در این استراتژی به جای مقابله، به فعالیت در حوزه هایی تشویق می شوید که رقابت و تقابلی وجود ندارد، و بر خلاف استراتژی های گذشته که مبتنی بر رقابت بود این استراتژی به شما می آموزد که بدون رقابت موفقیت را در  کسب و کار به دست بیاورید .

این کتاب به شما می آموزد که چگونه در بازارهای پر رقابت کنونی دنبال بازارها و کسب و کارهایی باشید که قبلا وجود نداشته است؛ به این ترتیب نو و بدون رقابت بمانید و درآمد زایی کنید . در واقع در این استراتژی مفهوم ” بهترین رقابت، رقابت نکردن است ” را می رساند .

بازارهای بدون رقابت را به اقیانوس آبی تشبیه می کند و بازارهایی که پر از رقابت است را به اقیانوس قرمز تشبیه میکند و می گوید در این بازارها رقابت خونینی وجود دارد .

خوشبختانه با رشد ساختارهای کسب و کارهای آنلاین زمینه رشد مساعدی برای کسب و کارهای اقیانوس آبی شکل گرفت . و شرکت های موفق زیادی در این زمینه ایجاد شدند.

برای اجرای استراتژی آبی شش روش را پیشنهاد می دهد :

1- مرزهای بیزنس خودتان را نوسازی کنید و چارچوب ها را از اول تعریف کنید .

2- بر دید کلی تمرکز کنید نه اعداد و ارقام و از بالا و بیرون به سازمانتان نگاه کنید .

3- از تقاضای کنونی بازار فراتر فکر کنید و نیازهای بالقوه مشتریانتان را بشناسید و برای رفع این نیازها سرویس و خدمات و کالاهای جدید عرضه کنید .

4- توالی استراتژیک کسب و کارتان  را دقیق تر انتخاب کنید و سوالات کلیدی مطرح کنید و تلاش کنید جواب خلاقانه بدهید .

5- بر موانعی که سر راه شما هستند غلبه کنید و ترس را کنار بگذارید .

6- تامل نکنید و برنامه و استراتژی خودتان را عملیاتی کنید .

 ارتباط ایده یابی و اقیانوس آبی

ارتباطی که میتوانیم به استراتژی اقیانوس آبی و ایده یابی بدهیم این است که قبل از شروع یک کسب و کار توجه داشته باشیم که این کسب و کار در کدام اقیانوس قرار دارد .

چطور ؟

برای فهمیدن و تشخیص دادن اینکه این اقیانوس آبی هست یا نه ، باید حتما در این حوزه تجربه کاری داشته باشیم  .

در مقاله و پست شاگردی (لینک مقاله و پست اینستاگرام) در مورد اهمیت شاگردی و کارآموزی صحبت کردیم ، یکی از فواید شاگردی هم این است که با فضای کسب و کار آینده خودمان آشنا شویم و حوزه آبی کسب و کار خودمان را تشخیص  دهیم .

و اگر فکر می کنیم که فرصت کافی برای کارآموزی و کسب تجربه نداریم قبل از شروع یک کار جدید حتما از یک مشاور با تجربه کسب و کار در مورد میزان رقابت کار خودمان مشورت بگیریم و ندانسته وارد حوزه هایی نشویم که با چالش های شدید رقابت درگیر شویم .

یکی از موارد بسیار جذاب کتاب این است که کسب و کارهای اقیانوس آبی هم بعد از ورود به این حوزه کم کم تبدیل به اقیانوس قرمز می شوند و رقبا با دیدن موفقیت آنها به این حوزه وارد می شوند ، راهکاری که در این باره داده شده این است که باید بسیار چابک بود و سریع خود و خدمات و محصولاتمان را متمایز کنیم و آبی بودن اقیانوسمان را حفظ کنیم ، و از درگیری با کوسه های رقابت جلوگیری کنیم .

اپل از شرکت هایی بود که با استراتژی اقیانوس آبی وارد کسب و کار و تولید شد و موفقیت های زیادی کسب کرد ، تا اینکه سر و کله سامسونگ و چند برند دیگر پیدا شد و رنگ اقیانوس را عوض کرد ، ولی با چابکی تمام اپل توانست با کیفیتی متمایز و سرویس ها و خدمات و طراحی متفاوت همچنان حاشیه امن اقیانوس خودش را حفظ کند .

اگر بخواهیم نمونه های عینی استراتژی آبی خارج از کتاب و بومی تر را مثال بزنیم ، تاکسی های اینترنتی مثل اسنپ مثال خوبی در این باره هستند .

اسنپ در ابتدای ورود به حمل و نقل درون شهری یک اقیانوس ابی خوب بود ، ولی بعد سایر شرکت ها با دیدن فضای خوب این کسب و کار شروع به رقابت و وارد شدن به این حوزه کردند و این کسب و کار از ابی بودن درامد ، ولی اسنپ با چابکی شروع به دادن سرویس های ارزان تر و سریع تر و جذب راننده ها و خودرو های  بیشتر نمود که باعث می شود پاسخ دهی سریع تر به مشتری  می شود و مشتری زودتر سرویس مورد نیاز خود را دریافت می کند ، کاری که رقبای اسنپ نتوانستند انجام دهند.

یکی دیگر از کسب و کار های اقیانوس آبی ، غذای های انگشتی و خیابانی مثل فلافل بود. در ابتدا ایده بسیار جالبی بود و استقبال زیادی شد ولی رفته رفته سایر افراد با دیدن توجیه اقتصادی این کار شروع به وارد شدن در این حوزه کردند تا جایی که تشکیل شعب زنجیره ای دادند . ولی افرادی موفق شدند که خدمات متمایز دادند و روش های نوینی برای عرضه انتخاب کردند و همچنین کیفیت متمایزی ارائه کردند .

در مثال اقیانوس قرمز در کشور مان میتوان به شرکت های تولیدات لبنیات اشاره کرد. در ابتدا این حوزه به اندازه ای آبی بود که حتی پنیر از کشورهایی مثل دانمارک وارد می شد ، ولی با ورود چند شرکت موفق به این حوزه الان شرکت های زیادی هستند که رقابت تنگاتنگی دارند و فقط شرکتی موفق هست که بتواند در این حوزه نوآوری داشته باشد .

از موارد دیگر می توان به شرکت های تولید ماکارونی در سال های اخیر اشاره کرد. و یا شرکت های مخابراتی برای فروش بسته های اینترتی درگیر اقیانوس قرمز شدند .

ما در انشارات چیترا با ظهور رقیب های جدید به سمت تولید دفتر های مشق با کیفیت تر با تنوع بیشتر و تقویم و سررسیدهای به روزتر رفتیم و تا حدودی خودمان را از اقیانوس قرمز کنار کشیدیم و کسب و کار بی حاشیه تری ایجاد کردیم .

با ایجاد مزیت رقابتی حتی در این بازار به شدت قرمز می توان به حاشیه امنی رفت و به راحتی و بدون رقابت به کسب و کار پرداخت.

با تشکر 

فرهاد جهانگیری 

کارافرین برتر سال 1391 و 1392

موسس برند کشوری چیترا 

و 

مشاور کسب و کار و ایده یابی در راه اندازی کسب و کار