ابزار خوشنویسی

ابزار مهم و لازم برای هنرمندان و خوشنویسان به دو دسته ابزار اصلی و ابزار واسطه تقسیم می‌شود .

ابزار اصلی شامل : قلم نی ، کاغذ و مرکب است که خوشنویسان به صورت مستقیم برای نوشتن از آن استفاده می کنند.

ابزار واسطه شامل : قلمتراش ، قط زن ، زیر دستی ، دوات مناسب خوشنویسی ، قلمدان و … می باشد که برای استفاده مستقیم و برای راحتی کار از این ابزار استفاده می شود .

در اینجا شما را با انواع ابزار خوشنویسی و کاربردشان آشنا می کنیم .

قلم نی

دزفول بهترین نی برای قلم نی است . خاک دزفول برای پرورش نی بسیار مناسب می باشد زیرا دارای سیلیسیم است و به همین دلیل بهترین محصول نی را دارد ، نی دزفول راست و کشیده است خمیدگی و تاب ندارد و به همین دلیل بهترین نوع نی برای قلم نی می باشد .

رنگ این نی ها قهوه ای پخته است اما نی هایی که به رنگ سفید یا سیاه و تیره هستند ممکن است نامرغوب باشند.

چگونه تشخیص دهیم که قلم مرغوب است؟

وزن سنگین قلم نسبت به قلم های دیگر

تشخیص قلم از روی صدا ، این گونه قلم ها صدای خاصی دارند مثل صدای ظرف چینی

مدور بودن قلم ، ولی اگر قلم گرد نبود باید از قسمتی از قلم که صاف تر و پخته تر است آن را بتراشید به صورتیکه دم قلم سمت مرطوب و تخت قرار بگیرد

اندازه طول قلم یک وجب باشد

از قلم تراش و قط زن برای تراش قلم استفاده می کنند

کولیس

کولیس ابزاری است از جنس فلز که یک تیغه و دو فک نوک تیز دارد یک  فک ثابت و یک فک متحرک است .

برای اندازه گیری قطر  کارهای ظریف از کولیس استفاده می‌کنند.

ابعاد داخلی اشیا را با کولیس داخلی یا داخل سنج اندازه گیری می کنند.

ابعاد خارجی اشیا را با کولیس خارجی یا خارج سنج اندازه گیری می کنند .

برای اندازه گیری ابعاد با دقت بالا و به طور مستقیم از کولیس ورنیه استفاده می‌کنند .

کلس ورنیه یک خط کش با فک ثابت است و یک فک دیگر که در طول خط کش لغزاننده میشود .

ابعاد داخلی و خارجی را هم می توان با استفاده از این کولیس اندازه گیری کرد،  فک خارجی برای اندازه گیری ابعاد خارجی استفاده میشود و فک داخلی برای اندازه گیری ابعاد داخلی استفاده می شود و مقیاس های آن بر حسب متریک و اینچ است .

کولیس عقربه ای

بجای کولیس ورنیه میتوان از کلیس عقربه‌ای استفاده کرد زیرا قرائت آن نیاز به یادگیری ندارد و بدون گفتن مقیاس، اندازه دقیق را با عقربه نشان می دهد.

کولیس دیجیتال

نمایشگر کولیس دیحیتال یک عدد واحد را نشان می دهد ونیازی به قرائت از روی خط کش نیست و اندازه ها را در حافظه نگه می دارد، به همین دلیل استفاده از کولیس دیجیتال بهتر از کولیس عقربه ای است.

برای اندازه گیری ورقه ها و سیم های نازک از کولیس ریز سنج استفاده می کنند. در این کولیس ها از یک پیچ برای اندازه گیری استفاده می کنند که به آن میکرومتر یا ریز سنج می گویند.

مرکب و دوات

دوده اصلی ترین ماده برای رنگ دهی مرکب است. دوده را با موادی مانند صمغ عربی، زاج که برای قوام یافتن و چسبندگی رنگ دانه ها مناسب است مخلوط می کنند وآن را می سابند و از صافی رد می کنند تا یک مرکب با کیفیت تولید شود. این مرکب را در ظرفی به نام دوات می ریزند و برای خوشنویسی آماده می کنند‌. برای از بین بردن آهار لیقه را می جوشانند و در داخل دوات می گذارند و مرکب را به آن اضافه می کنند، باید اندازه دوات و لیقه به اندازه باشد. باید طوری باشد که مرکب به راحتی بچرخدو اگر دوات را خم کنید مرکب نریزد.

از مرکب های غلیظ تر برای کتاب و از مرکب های با غلظت کمتر برای قلم های درشت استفاده می شود.

جنس دوات

جنس دوات بهتر است شیشه ای و با دهانه ای با قطر متوسط (بین دو تا سه میلیمتر) باشد. یکی از دلایل خشک شدن مرکب اندازه بیش از حد دهانه دوات است ، قطر زیاد دهانه دوات باعث آلودگی مرکب می شود و غبار به راحتی در آن نفوذ می کند. اگر دهانه دوات ، خیلی تنگ باشد هم مناسب نیست ، زیرا با برخورد قلم به دهانه دوات ، قلم آسیب می بیند . دهانه بیش از حد تنگ باعث میشود که مرکب به خوبی به قلم نرسد. پس بهتر است از دوات با اندازه دوتا سه میلیمتر استفاده شود.

زیر دستی مناسب

زیر دستی وسیله است که کاغذ مخصوص خوشنویسی را روی آن قرار می دهند. زیر دستی ها باید ضخامت استاندارد داشته باشند، نه زیاد قطور و نه خیلی نرم باشند، اگر قطور باشند جلوی دست را می گیرند و کار کردن را دشوار می کنند و اگر خیلی نرم باشند هنگام نوشتن، قلم در کاغذ فرو میرود. بهترین جنس زیردستی برای خوشنویسی ، زیر دستی چرم است.

قلمتراش

یک نوع چاقو است که تیغه ی آن از جنس بهترین فولاد است. دو تیغه دارد که تیغه ظریف و نازک آن برای تراشیدن و باز کردن میدان قلم استفاده می شود و تیغه ی کلفت تر آن برای قط زدن قلم استفاده می شود.

کاغذ خوشنویسی

معمولا خوشنویس ها کاغذی را انتخاب می کنند که با نوشتن روی آن احساس خوبی دارند و به نوشتن روی آن عادت کرده اند.

اما کدام کاغذ برای خوشنویسان مناسب تر است؟

کاغذی که قلم یا خود کار روی آن به راحتی بنویسد و لیز نخورد‌.

کاغذی که روی آن مرکب پخش نشود.

کاغذ باید یک صافی متناسب و متوسط داشته باشد، کاغذی که خیلی صاف یا خیلی زبر است مناسب خوشنویسی نمی باشد.

ضخامت مناسبی داشته باشد که قلم به راحتی روی آن بنشیند، کاغذ هایی که نازکتر یاضخیم تر هستند مناسب خوشنویسی نمی باشند.

کاغذ گلاسه مات

کاغذ گلاسه مات یک کاغذ مرغوب و مناسب خوشنویسی است که مرکب روی آن پخش نمی شود و حرکت قلم روی آن راحت است و خوشنویس تمرکز بیشتری روی نوشتن دارد.